Co jakiś czas telewizja polska na różnych kanałach emituje przedwojenną wersję adptacji DZIEWCZĄT Z NOWOLIPEK, ci którzy to oglądali ( a ostatnia emisja była niedawno) to naturalnie zauważyli ostatnią scenę, gdy wbiega na ekran 10-letniaCzytaj dalej
Kategori: Portrety
SKAZANI NA POMOC BLIŹNIM. Rozmowa z Janiną i Bohumirem Smejkalami
Poznaliśmy się wiele lat temu, w 1973 roku, gdy przyjeżdżałeś na obiady do Bistro Boheme gdzie pracowałem. Notabene Bistro mieściło się — zapewne pamiętasz — w nieistniejącym już budynku, naprzeciw którego zastrzelony został premier SzwecjiCzytaj dalej
Zmarł Stefan Lisiński
W Sztokholmie w wieku 72 lat zmarł dziennikarz Stefan Lisiński. Urodził się 15 maja 1952 roku, był synem znanego w środowisku polskim w Szwecji Michała Lisińskiego, który znalazł się w Szwecji w czasie II wojnyCzytaj dalej
Koniec podróży z przesiadką. Wspomnienie o Michale Moszkowiczu. W siódmą rocznicę śmierci
Dla jednych był prawdziwym pisarzem z pokaźnym dorobkiem, a dla innych tylko emigrantem pamiętnych lat 1968/69, który potrzebował opisać wyjazd z Polski i jego skutki. Ale byli i tacy uważający, że talentu nie miał zaCzytaj dalej
Wspomnienie o Andersu Bodegård
„Lokomotywa była wyzwaniem, podobnie jak każdy tekst pisany wierszem, dodatkowo z rymami. Poza tym, czytając utwór można zamknąć oczy i zobaczyć pociąg. Tekst ma turkotać, kiedy lokomotywa turkocze, brzmieć jak pociąg, kiedy czytamy o pociągu, aCzytaj dalej
Jerzy Sychut 1948-2017. Opozycjonista niezłomny
21 listopada 2017 roku w Sztokholmie w wieku 69 lat zmarł Jerzy Sychut. Należał do nielicznej grupy założycieli KPN (Konfederacji Polski Niepodległej). Poznałem Jurka dawno temu, ale bliżej dopiero niedawno, gdy aktywnie włączył się wCzytaj dalej
Dziennikarz, nauczyciel, tłumacz…
Andrzej Nowicki urodził się w Gostyniu, 70 kilometrów od Poznania. Matka Elżbieta z d. Piekarska, zajmowała się domem, a Witold Nowicki pracował jako dziennikarza w ogólnopolskim Ilustrowanym Kurierze Codziennym, zwanym IKACEM. Rodzina pochodząca z Krakowa,Czytaj dalej
Artur Kaltbaum (1921-2017)
Jeden z moich polskich przyjaciół ocenił kiedyś Artura (po pierwszym z nim spotkaniu) trafnym określeniem: jowialny sybaryta. Znałem Artura od dawna, jeszcze w Polsce gdzieś od końca lat 1950. Był wówczas redaktorem w Filmowej AgencjiCzytaj dalej
Michał Haykowski 25 marca 1939 – 13 kwietnia 2015
Przez wiele lat prowadził niestrudzoną działalność krzewiącą mądry polski patriotyzm, przyjaźń polsko-szwedzką i dobrosąsiedzkie stosunki polsko-szwedzkie oparte na wzajemnej znajomości historii i kultury sąsiadujących narodów. Niestrudzenie badał osiągnięcia Polaków w Szwecji i Szwedów w Polsce,Czytaj dalej
Haykowski? Michał zmarł? To niemożliwe!
Przecież niedawno, po jego dekoracji Złotym Krzyżem Zasługi, byliśmy z kolegami razem, na comiesięcznym piwie! Michał żenował się, trochę wstydził ważnego odznaczenia i skromnie bagatelizował zasługi. Jak zwykle było wesoło i interesująco, gdyż często pobieżnaCzytaj dalej
Lubię kontrasty
NGP rozmawia z Arianą Ramhage. Jak wyglądała Pani droga do Szwecji? Urodziłam się w Warszawie. W wieku 19 lat przyjechałam do Szwecji. Zaczęłam chodzić do szkoły wcześniej, stąd byłam już wówczas na drugim roku studiów.Czytaj dalej
Tam, w Polsce, czuł się doskonale. Wspomnienie o Tadeuszu Janukiewiczu
Telefon. Dla mnie telefon podczas śniadania nie wróży niczego dobrego, boję się więc go odebrać. Zastanawiam się, jakie złe wiadomości mogłabym otrzymać. Czy coś się stało z mamą?! Nie! Przecież ona zmarła przed Wigilią. (JeszczeCzytaj dalej
Moja mama
Zastanawiałam się jak opowiadać o niej? Wszystkie moje wspomnienia z okresów młodości są nasycone jej obecnością. Często bez podkreślania tego, że to jej zasługa, czy że to dzięki niej coś się działo. Mama była wspaniałąCzytaj dalej
Nie każde złoto co się świeci
Zmarły w tych dniach profesor Zbigniew Mikołejko, był człowiekiem o udokumentowanej mądrości, co nie o każdym profesorze można powiedzieć. Był niewierzącym religioznawcą, chyba ateistą a może agnostykiem, wnikliwie badającym rozmaite szaleństwa rodzimego katolicyzmu. Jedną zCzytaj dalej
Dobry duch biblioteki w Szutokholmie
Na emigracji, w Szwecji, pojawił się dość późno. Ale miał wszystkie te najlepsze cechy, jakimi charakteryzowała się „stara emigracja”. Swoją „misję” do spełnienia znalazł w bibliotece polskiej w Sztokholmie. Romuald Rusinek urodził się w 1931Czytaj dalej
Energią i entuzjazmem potrafiła zarazić innych. Zmarła Elżbieta Gieysztor
W Sztokholmie w wieku 79 lat zmarła, znana działaczka organizacji polskich w Szwecji. Znajomi wspominają ją jako osobę uśmiechniętą, życzliwą i pięknie mówiącą o Polsce, historii i swojej rodzinie. Urodziła się 8 października 1944 rokuCzytaj dalej
Drugie oblicze Tomasza Hołuja
Zimowe wieczory zachęcają do czytania lub słuchania muzyki. Często tak mam, że przychodzi czas na przypomnienie sobie jakiejś dawno niesłuchanej płyty. Pare dni temu wpadł w moje ręce dawno niesłuchana płyta zespołu ”The Beatles andCzytaj dalej
Wiesław Kapergren Kapturowicz 1933-2024
„Człowiek wyjątkowy”, „człowiek o wielkim sercu” – tak o Wiesławie Kapergen mówią ludzie, którzy z nim się zetknęli. Przez ponad 40 lat był (wraz ze swoją żoną Danutą) jedną z najbardziej znanych postaci wśród PoloniiCzytaj dalej
Impulsy łagodne dla oka. Akwarele Ewy Szarek
Mówi się, że akwarela to spontaniczność, światło i subtelność w jednym pociągnięciu pędzla. Wszystko to widać w malarstwie Ewy Szarek, polskiej artystki mieszkającej od wielu lat w Sztokholmie. Delikatnym, a zarazem zdecydowanym ruchem pędzla kreśliCzytaj dalej
Doskonały warsztat
3 października 2010 roku w Lund zmarł wybitny szwedzki malarz polskiego pochodzenia Tadeusz Filipek. Tadeusz Filipek urodził się w 1957 roku w Puławach. Swoją edukację artystyczną rozpoczął w słynnym Liceum Plastycznym w Nałęczowie. W rokuCzytaj dalej
Życie warte skopiowania
Krystyna Lange, artystka malarka, profesjonalna kopistka wśród licznej rzeszy przyjaciół, znajomych i wielbicieli nazywana była Ciocią Krysią. Nawet znajomi Szwedzi też tak ją nazywali. Ciocia Krysia ,była zawsze elegancką damą, w jasnej sukience z białymCzytaj dalej
To była najlepsza wirtuozeria
WIESŁAW BERNOLAK obchodził niedawno swoje 82. urodziny. Jego imię i nazwisko napisałem dużymi literami przez szacunek dla prawdziwej gwiazdy polskiego big beatu, człowieka obdarzonego niezwykłym talentem muzycznym, którego na początku lat 70-tych niesprzyjające wiatry wCzytaj dalej
Szwedka z polskim sercem
Jest w Sztokholmie cmentarz, w dzielnicy Solna, a na nim wydzielona część katolicka. Jest w tej części zwykła tablica nagrobna, a na niej napis: Elna Gistedt-Kiltynowicz. Mało kto wie, że spoczywa tu primadonna Operetki WarszawskiejCzytaj dalej
Ingrid Nycz (1936-2023). In memoriam
Dnia 12 sierpnia 2023 roku, po długiej chorobie, zmarła moja małżonka Ingrid Nycz, kolejna osoba z byłych działaczy Komitetu Solidarności z Polską w Södertälje. Ingrid ukończyła studia w Umeå na wydziale gastronomii. W 1959 rokuCzytaj dalej
Zmarła Krystyna Gronowska Lundström
W wieku 83 lat zmarła w Sztokholmie Krystyna Gronowska Lundström, znana działaczka organizacji emigracyjnych. Urodziła się 1 stycznia 1940 roku w Krzemieńcu (Wołyń). Zmarła 23 września 2022 roku w Sztokholmie. Nauczycielka, działaczka harcerska. Początkowo studiowałaCzytaj dalej
W życiu Jakuba Moszkowicza wszystko jest zarazem i bardzo typowe dla jego pokolenia i jednocześnie unikalne
Noszą takie same nazwiska. Obydwaj urodzili się w Magnitogorsku i obydwaj w sierpniu. Ich ojcowie byli komunistami. Są twórcami i od końca lat 60-tych mieszkają w Sztokholmie. Chociaż tyle ich łączy i ich losy sąCzytaj dalej
Janusz Mayer (1938-2023). In Memoriam
Z Januszem poznaliśmy się w 1968 roku w Täby Centrum pod nieistniejącym już sklepem EPA. Rozmawialiśmy po polsku, a Janusz w towarzystwie ojca stał w pobliżu. „Januszku, ta para mówi po polsku, podejdź i zapoznajCzytaj dalej
Samoakupunktura. O twórczości Tadeusza Polanowskiego
W gronie polskich pisarzy mieszkających w Szwecji był postacią znaną, chociaż trzymał się trochę na uboczu. A przynajmniej z rezerwą odnosił się do polonijnego życia. To co miał do powiedzenia, formułował w swojej twórczości. ParałCzytaj dalej
In memoriam
19 grudnia 2022 roku w Motala zmarł Tadeusz Szkodowski. To już czwarty z moich kolegów – spośród naszej piątki uciekinierów, którzy w 1951 roku kutrem rybackim uciekaliśmy na wolność do Szwecji z komunistycznej Polski –Czytaj dalej
Ellen Key. Indywidualność jednostki
Wśród trzydziestu najbardziej sławnych Szwedów znaleźć można Ellen Key, uznawaną za prekursorkę ruchu reformy pedagogicznej. Ellen Key uważała, że psychologia jest fundamentem wychowania. Opowiadała się za takim wychowaniem, które miało szanować osobowość oraz naturę dziecka,Czytaj dalej
STELLA TJAJKOVSKI 1923-2022. Stella, jaką miałem zaszczyt poznać
Poznałem Stellę podczas którejś z uroczystości w ambasadzie polskiej w Sztokholmie. Sprawiała wrażenie zagubionej i smutna, wydawało mi się, że czuje się samotnie wśród wielu zaproszonych gości. Stałem z Peterem Gaszyńskim. Podeszli do nas PanCzytaj dalej
W Sztokholmie zmarła ceniona pianistka
W Sztokholmie w wieku 99 lat zmarła pianistka, profesor Stella Czajkowska. W Szwecji znana była jako Stella Tjajkovski. Urodziła się 8 kwietnia 1923 roku w Rypinie. Edukację pianistyczną rozpoczęła w Konserwatorium Niemieckim w Gdańsku uCzytaj dalej
Zmarła Zofia Michalewska
W Sztokholmie w wieku 73 lat zmarła dr Zofia Michalewska, dentystka, malarka. Urodziła się we Wrocławiu w 1949 roku. Poza pracą zawodową czynna była jako malarka. Przez wiele lat jeździła z grupą do Wenecji iCzytaj dalej
”Czy jest sprawiedliwość na tym świecie literatury?” Wspomnienie o Ryszardzie Piekucie
”Być może nasunąć się mogą państwu podejrzenia, że ja, nie daj Boże, jestem dwulicowcem lub człowiekiem o tak zwanej podwójnej moralności.. Wyjaśniam tę palącą kwestię od razu i na poczekaniu: po cóż, u diabła ciężkiego,Czytaj dalej
Nie ma powrotu… Wspomnienie o Teresie Järnström Kurowskiej
Miała w sobie wyjątkową wrażliwość i dar obserwacji. Być może wiązało się to z jej życiowymi doświadczeniami, czasami niezbyt przyjemnymi. Pisać zaczęła późno, przygoda z piórem rozpoczęła się od tomiku wierszy ”Jezioro Skarbelek”, gdy miałaCzytaj dalej
JERZY MARCINIAK: Śniadania na trawie. Pamięci Jacka Chwedczuka
Rok temu odszedł Jacek Chwedczuk z Lund. Dopiero teraz o tym się dowiedziałem. Mój dobry kolega, a jeszcze lepszy kompan. Znaliśmy się długo, a wiele, wiele lat przepracowaliśmy razem. Ja po studiach prawniczych niespełniony pisarz,Czytaj dalej
Zmarł Ryszard Piekut
W Sztokholmie w wieku 72 lat zmarł Ryszard Piekut, autor wielu książek, działacz organizacji emigracyjnych. Urodził się 3 maja 1950 roku w Wołominie. Uczęszczał do Zasadniczej Szkoły Kolejowej. Potem skończył Liceum Ogólnokształcące. Studiował filologię naCzytaj dalej
Odszedł Marian Radetzki
Eutanazja to nie tylko słowo modne, coraz modniejsze. To raczej słowo groźne, wobec ludzi się jej poddających, jak i wobec ludzi z dobrej woli im pomagającym. Dwa kraje są dziś eutanazji przyjazne, Holandia i Szwajcaria.Czytaj dalej
Tatulek i jego fetysze
Leonarda K. poznałem wiele lat temu. Nie była to znajomość bliższa, raczej przelotna. Nie wiem czym się w Szwecji zajmował, ani jak długo tutaj mieszka. Gdy nasze drogi się przecięły (jeszcze wówczas prowadziłem w SztokholmieCzytaj dalej
”Stracone złudzenia”
Na początku marca ukaże się kolejna książka mieszkającego w Sztokholmie Macieja Klicha. Tym razem to wspomnienie ze strajku studenckiego na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w listopadzie i grudniu 1981 roku. Książka podCzytaj dalej
SŁYNNI SZWEDZI: Stig Björkman – krytyk i realizator
Od triumfalnego pochodu francuskiej nowej fali (i w pewnym stopniu także „nowych fal” w innych krajach) popularne stało się rozpoczynanie edukacji filmowca-praktyka od wieloletnich niekiedy nasiadówek w ciemnych salach projekcyjnych rozmaitych filmotek i przekształcanie nabywanejCzytaj dalej
Dzisiaj 100-rocznica urodzin Polaka Stulecia: Czesława Słani
Gdy w roku 1999 redakcja polskiego dwutygodnika ”Nowa Gazeta Polska” ukazującego się w Sztokholmie ogłosiła plebiscyt na Polaka w Szwecji ostatniego stulecia, spośród 58 zgłoszonych kandydatur, zwyciężył Czesław Słania. Wybór nie był łatwy, ale większośćCzytaj dalej
ANNA WINNER: Ela – Nie mogę pojąć, dlaczego?
Fragment książki “Jak ziarenka piasku. Tom 2”, która ukazała się niedawno w Wydawnictwie Polonica. Przyjaźni nie mierzy się ilością wykonanych rozmów telefonicznych. Nie mówi też o niej częstotliwość spotkań. Prawdziwa przyjaźń jest czymś, co nawetCzytaj dalej
MACIEJ KLICH: Wspomnienie o Leonie
Śmierć przychodzi cicho. Niezapowiedziana, nieproszona. Nigdy nie ma na nią odpowiedniej chwili, jest zawsze gościem, nie na czas…. Ale w tym wypadku przyszła niespodziewanie i za wcześnie, szokując nas wszystkich. Zmarł prof. Leonard Neuger, urodzonyCzytaj dalej
Moje pierwsze spotkanie z Leonardem Neugerem
Z Leonardem Neugerem spotkałam się po raz pierwszy w Sosnowcu pod koniec lat 70. na konferencji organizowanej przez Instytut Polonistyki Uniwersytetu Śląskiego. Jaki dokładnie był temat konferencji, w tej chwili nie przypominam sobie: być możeCzytaj dalej
