Rozpętana przez Amerykanów arabska wiosna, gdy narody uznały, że po Saddamie Husseinie winny paść dalsze głowy dyktatorów, doprowadziła w pierwszym rzędzie do sukcesu radykalnych islamistów (czyt. terrorystów) w wielu krajach.
Reakcja kręgów zachowawczych zastopowała ten trend, przede wszystkim w Egipcie i Tunezji (w filmie zwie się to kontrrewolucją), ale iluzje pozostały. Intelektualiści zaczęli tu i ówdzie domagać się reform i demokratyzacji, która jest jednak na Bliskim Wschodzie, poza Izraelem, równie odległa co w Rosji czy Chinach.
Opozycjonistów rosyjskich nazywano niegdyś dysydentami, i tak też zatytułowano dokument o losie, pochodzącego z Arabii Saudyjskiej, dziennikarza Jamala Khashoggi, zamordowanego kilka lat temu w saudyjskim konsulacie w Istambule. Ale Rosjanie byli za komunizmu i są nadal dyskretniejsi w likwidowaniu przeciwników, choć równie bezkarni co saudyjski następca tronu książę Muhammad Bin Salman, słynący z tendencji reformatorskich, naprawdę zaś gromadzący jak najwięcej władzy.
Przedstawiona w filmie możliwość wojny w Internecie (konkretnie w mediach społecznościowych jak Twitter), wojny między ’muchami’ i ’pszczołami’, jest niestety pozorem, bo władze Saudii są chyba w stanie w każdej chwili zablokować ten czy inny portal. Film osiąga tylko jeden cel: czyni z Jamala męczennika za sprawę, która jeszcze długo nie doczeka się realizacji.
Film realizowano w wielu krajach (nie w Arabii Saudyjskiej), głównie w Turcji, gdzie władze policyjne prowadziły śledztwo w sprawie mordu.
Aleksander Kwiatkowski
