Jest coś złowróżbnego w równych rocznicach. Telewizja szwedzka pokazała niedawno dokument o tragicznie zakończonym zamachu terrorystycznym wymierzonym w sportowcom izraelskich na igrzyskach olimpijskich w Monachium 1972. Nieco później zaczęliśmy oglądać fikcyjny serial o nieco karkołomnym pomyśle, gdyby miał się stać rzeczywistością. Bo każą nam sobie wyobrazić mecz piłkarski między klubami z Izraela i Niemiec, jakby dla upamiętnienia rocznicy tego zamachu. Teraz, gdy mniejszość muzułmańska w wielu krajach europejskich przybrała rozmiary niemożliwe do skontrolowania. Rozwiązanie za kilka tygodni…
A właśnie w chwili gdy piszę te słowa, wybucha kolejna wojna Izraela z Hamasem, którego atak był pełnym zaskoczeniem, porównywalnym z wojną Yom-kippur 50 lat temu. Zakończy się na pewno rozejmem, ale na jak długo i za jaką cenę po obu stronach konfliktu?
50 lat temu cena też była duża, ale tamta wojna zakończyła się kolejnym, drogo okupionym zwycięstwem Izraela. Te wydarzenia możemy przeżyć na nowo w kinie – w drugiej bodaj, po filmie z Ingrid Bergman (A woman called Golda (1982, r. Alan Gibson, 191′ projekcji) – biografii ówczesnej premier Izraela, Goldy Meir. Nowy film, z Helen Mirren w roli tytułowej. ma skromniejszy metraż, ograniczając się i koncentrując na roli jaką Golda Meir odegrała właśnie w wojnie 1973 roku.
Ten film mógłby się właściwie zwać ”Golda at Yom-kippur war”, włącznie z pokojową wizytą Sadata cztery lata później, skąd mamy autentyczny footage ze spotkania prezydenta z panią ex-premier. Dialog w całości angielski, gdzie nie przesadnie brytyjski akcent Mirren nie oddaje amerykańskiego wychowanej w USA Goldy Meerson. Ale są też hebraizmy z autentycznych nagrań rozmów między rządem a sztabem, sztabem i armią. Żołnierze to nie herosi, to ludzie umierający z żalem i strachem przed śmiercią. Make-up Helen Mirren czyni z niej Goldę Meir nie do odróżnienia od oryginału. A w jej aktorskim doświadczeniu notowaliśmy przed kilkunastoma laty rolę Eżbiety II Angielskiej w filmie ”The Queen”.
Aleksander Kwiatkowski
