Alergia (zwana inaczej ”uczuleniem”) to choroba będąca efektem nadwrażliwości układu immunologicznego. To ”wina” organizmu i jego nieprawidłowej reakcji. Często, choć nie zawsze, jest dziedziczna.

Nadwrażliwość zawsze dotyczy określonego czynnika, jednego lub wielu naraz. Mimo tego, często niełatwo znaleźć jest jej przyczynę. To znaczy, że nie istnieje alergia ”tak w ogóle”, czy też ”na wszystko”. Nie każdy wie, że alergia występuje nie tylko u człowieka, ale i u wielu zwierząt.

Nadwrażliwym można być teoretycznie na niemal wszystko, co nas otacza. To reakcja bardzo indywidualna – każdy reaguje nieco inaczej, w inny sposób i z różną siłą. Alergia może się zmieniać u tej samej osoby: nasilić się, zmniejszyć, nawet całkiem zniknąć. Rekcja na ten sam czynnik może całkowicie zmieniać swoje objawy w zależności od wieku. Np. u  niemowlęcia – może wywołać zmiany skórne (egzemy), u starszego dziecka – powodować tylko bóle brzucha, a u dorosłego – wywoływać dolegliwości astmatyczne. Bywa, że obserwuje się wszytkie objawy równocześnie, choć ich intensywność może się zmieniać z wiekiem. Właśnie problem w tym, że nie ma żadnych w 100% identycznych dla wszystkich reguł – wszystko jest indywidualne i do tego bardzo zmienne.

Najczęstsze objawy alergii to: wodnisty katar, zapalenie spojówek, egzemowe i pokrzywkowe swędzące zmiany skóry i ze strony błon śluzowych, dolegliwości ze strony układu oddechowego (dolegliwości astmatyczne, mniej lub bardziej nasilony kaszel), dolegliwości ze strony układu  pokarmowego (bóle brzucha, nudności, wymioty, biegunki, ale, nierzadko też, uporczywe zaparcia!). Niekiedy dolegliwości mogą być tak gwałtowne, że – niestety – nie można uratować chorego – mimo najlepszej i natychmiastowej pomocy.

Bywają też objawy rzadsze: np. podobne do reumatyzmu, powodujące anemię, uszkodzenia nerek, zmiany przypominające gruźlice i ”udające” inne choroby.

Ze względów praktycznych alergie dzieli się na różne rodzaje w zależności od przyczyny:

• alergie wziewne gdzie alergen dostaje się do organizmu z powietrzem (np. pyłki kwiatowe),
• alergie pokarmowe, gdy dostaje się do organizmu drogą doustną (np. pokarmy)
• alergie kontaktowe: gdy reaguje się na coś, co ma kontakt ze skórą czy błonami śluzowymi
• alergie na leki (wyodrębniana jako oddzielna kategoria)
• alergia na jady owadów (zwłaszcza osy i szerszenie), żmij itd.

Co robić w razie wystąpienia reakcji alergicznej?

Po pierwsze: unikać!!! Unikać tego, co wiemy że nam szkodzi – na podstawie wyników badań i z własnych obserwacji. Unikanie musi być całkowite, na 100%! Nie da się bowiem oszukać własnego organizmu… Czasem nie jest to łatwe, albo niemal niemożliwe, bo jak np. całkiem uniknąć kontaktu z pyłkami? Można jednak znacznie ograniczyć, to też wazne.

Po drugie: dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza! A te mogą być bardzo różne, tak jak różne i indywidualne mogą być reakcje u chorych! To co pomoże jednemu pacjentowi – może wcale nie zadziałać u innego. Ważne jest to co zalecono wlaśnie nam, a nie np. znajomemu! Leczenie się na własną rękę może skończyć się fatalnie. Czasem mogą być konieczne różne dawki lekarstw – w zależności jak nasilona jest reakcja aktualnie. Przedawkowanie lekarstw może być groźne!

Po trzecie: gdy objawy są groźne i szybko się nasilają, często konieczne jest wezwanie Pogotowia.

Gdy wiemy o możliwym wystąpieniu u nas gwałtownej rekcji alergicznej – musimy zawsze mieć przy sobie informacje o tym! Także o tym, gdzie się leczymy, jakimi lekarstwami, jakie dawki i z kim można się skontaktować w razie np. niejasności. Jeśli lekarz zaleci – zawsze i wszędzie musimy mieć ze sobą odpowiednie lekarstwa. To może być sprawa życia, lub śmierci…

dr Mirosław Drapiński