Tykocin, którego łacińska nazwa brzmi Tyktin, to nieduże miasto usytuowane w województwie podlaskim. Jest ono położone w Kotlinie Biebrzańskiej. Początki Tykocina związane są z mazowieckim grodem, którego pozostałości zachowane są w pobliżu wsi Siekierki, a zwyczajowo nazywane są one ”Zamczyskiem”.
W okresie od XI wieku aż do konca XIV, Tykocin był grodem kasztelańskim. Tykocin powstał w miejscu przeprawy przez rzekę Narew, na szlaku handlowym prowadzącym z Płocka aż do Krakowa. Rozwinął się zatem Tykocin, początkowo z osady podgrodowej wskutek wymiany handlowej, ktora nastąpiła w XIV stuleciu. Miała bowiem wtedy miejsce wymiana towarowa prowadzona między Koroną a Wielkim Księstwem Litewskim.
Prawa Miejskie
Prawa miejskie w roku 1425, nadał Tykocinowi książę mazowiecki Janusz I Starszy. Pierwszym wójtem tykocińskim był Piotr z Gumowa. Po przejściu Tykocina pod władztwo litewskie, miasto to zostało siedzibą możnego rodu Gasztołdów. Po bezpotomnej śmierci ostatniego ze wspomnianego rodu Stanisława, dobra te według prawa koronnego przeszły na własność króla Zygmunta Starego Jagiellona.
Zamek w Tykocinie
Tykocin za czasów panowania ostatniego Jagiellona Zygmunta Augusta, był siedzibą podlaskich dóbr królewskich. W tykocińskim zamku, który był wzniesiony za czasów rządów Gasztołdów, został umieszczony arsenał Korony Polskiej. Z zamku tego zatem stworzono prawdziwy cekhauz. Była tutaj też sprowadzona z Wilna, biblioteka króla Zygmunta Augusta.
Królewszczyzna leśna
Po wygaśnięciu rodu królewskiego Jagiellonów, Tykocin stał się królewszczyzną leśną polskiej Korony. Za liczne zasługi dla Rzeczypospolitej, Tykocin był darowizną królewską dla hetmana Stefana Czarnieckiego. On to odbudował istniejący w Tykocinie zamek, który został zniszczony podczas potopu szwedzkiego. Czarniecki umieścił w nim swój osobisty skarbiec. Poprzez mariaże panien Czarnieckich, Tykocin z czasem stał się starostwem należącym do Gryfitów Branickich. Braniccy utworzyli tu hrabstwo tykocińskie. Po pożarze, który miał miejsce podczas wojny domowej prowadzonej pomiędzy Stanisławem Leszczyńskim a Augustem Wettinem, Tykocin został zniszczony i prawie nie dobudowany.
W czasie zaborów
W czasie zaborów, miasto to znalazło się początkowo pod pruską władzą. W tym okresie właśnie Izabela Branicka, sprzedała dobra podlaskie rządowi pruskiemu, Prusacy zabudowali część rynku lecz nie uskutecznili przebudowy miasta i odbudowy zamku. W roku 1807 po traktacie zawartym w Tylży, Tykocin znalazł się w Księstwie Warszawskim.
Po zakończeniu działań wojennych w roku 1945 Tykocin był tak zniszczony, że utracił prawa miejskie.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
