Ulica Henryka Sienkiewicza w Kielcach, to najbardziej reprezentacyjna ulica tego miasta. Została wytyczona w latach dwudziestych ubiegło wieku, a łączy ona w sobie charakter zabytkowy ze współczesnym. Ma długość 1270 metrów, a jej zalążek zaczął się tworzyć pod koniec wieku siedemnastego.
Początkowo ulica Sienkiewicza przebiegała między tak zwanym „miastem biskupim”, a posiadłościami mieszczańskimi. „Miasto biskupie” to część Kielc, należąca do biskupów krakowskich. Nie wykonano na tej ulicy w początkach jej powstania żadnej nawierzchni, zatem błoto było więc zjawiskiem powszechnym. Ulica Sienkiewicza, a początkowo „droga” w kierunku wschodnim ginęła w polach, zaś w kierunku zachodnim wiodła do bagnistych brzegów rzeki Silnicy.
Pierwotna nazwa wspomnianej ulicy
W 1821 roku Marian Potocki, geometra Królestwa Polskiego, wykonał plan przestrzenny Kielc. Plan ten uwzględniał przewodnią rolę Kielc, jako ośrodka administracyjno-usługowo-oświatowego. Starano się bez radykalnej przebudowy śródmieścia miasta, unowocześnić je poprzez rozbudowę obszaru mieszkalnego i budowę nowych dróg i osiedli. W tym planie ulica Sienkiewicza, wtedy jeszcze Konstantego miała początek przy placu Leonarda, drugi zaś jej koniec prowadził tak naprawdę donikąd. Uważano wtedy bowiem, że ulica ta miała połączyć miasto z ewentualnym ośrodkiem górnictwa i hutnictwa kruszcowego we wsi Czarnów, która teraz jest dzielnicą Kielc. Obecna ulica Sienkiewicza została nazwana w roku 1823, z inicjatywy wspomnianego geometry Mariana Potockiego imieniem Wielkiego Księcia Konstantego Pawłowicza, dowódcy armii Królestwa Polskiego. Był on najważniejszą osobą w Królestwie Polskim, a po śmierci Józefa Zajączka został on carskim namiestnikiem.
Wybrukowanie ulicy
Ulica Konstantego została wybrukowana, gdyż prowadziła do państwowych urzędów, do których łatwiej można było przewozić wodę potrzebną w razie pożarów.
W tamtych czasach nie było jeszcze mostu na rzece Silnicy. Aby przejść na drugą stronę Kielc, przechodzono przez rzekę w bród.
Ulica Pocztowa
Po wybuchu powstania listopadowego w roku 1830, zaczęto na znienawidzoną taką nazwą ulicę Konstantego, mówić ulica Pocztowa, od znajdującej się przy niej poczty. Szybko stała się ona reprezentacyjną ulicą miasta. W 1840 roku, powstał tu okazały dom ze stajniami, zajazdem i salą teatralną. Znajdowała się też przy niej hipoteka, wspomniana już poczta, a następnie szkoła.
Budowa gmachu teatru
W roku 1877, przemysłowiec Ludwik Stumpt zainicjował tutaj właśnie budowę teatru zwanego potem teatrem Ludwika, którego dzisiejsza nazwa brzmi „Stefana Żeromskiego”. Na sztuki teatralne zjeżdżała się okoliczna szlachta i bogaci mieszczanie.
Budowa kolei żelaznej
W dniu 5 lipca 1881 roku, została zatwierdzona koncesja na budowę drogi żelaznej zwanej Iwanogrodzko-Dąbrowską. Rozpoczęto w Kielcach budowę wspomnianej kolei, a wraz z nią dworca. Pierwszy parowóz wjechał do Kielc dnia 21 grudnia 1883 roku. Budowę budynku dworca ukończono dopiero w 1885 roku. Stanął on w szczerym polu. Budowla ta przetrwała aż do lat 60. XX wieku. Początkowo na Silnicy wybudowano mostek i tę część ulicy nazwano Ruską, gdyż w okresie zaborów tutaj właśnie stacjonowali Rosjanie sprawujący pieczę nad miastem. Potocznie nową część ulicy, nazywano Kolejową. Dzięki tej inwestycji, pomiędzy miastem a dworcem, powstała przestrzeń budowlana. Rozbudowa ulicy wiązała się z przemianami społecznymi.
Napływ Żydów do miasta
Z wytyczeniem części dzisiejszej ulicy Sienkiewicza, wiązał się duży napływ Żydów do miasta. Zaczęli oni inwestować w działki budowlane. Między ulicą Czystą, a Żelazną znajdował się obszar ziemi niezabudowanej, którą właśnie wykupywali Żydzi. Gdzie są dziś mniejsze ulice Kielc, były tam pola uprawne, na których sadzono ziemniaki i zboże. Od dzisiejszej ulicy Sienkiewicza, teren ten odgrodzony był płotem. W maju 1915 roku, kiedy Rosjanie opuścili miasto, a zajęły je wojska pruskie, nazwy ulic Kolejowa i Pocztowa stały się formą zwyczajową. Gdy w roku 1915, Kielce znalazły się w austriacko- węgierskiej strefie okupacyjnej ulica Kolejowa uzyskała początkowo miano ulicy generała Dankla, a następnie cała arteria od placu Leonarda otrzymała na cześć cesarza Austro-Węgier nazwę ulicy Franciszka Józefa. Jednak z biegiem lat, doczekała się ona zmiany nazwy na Henryka Sienkiewicza, naszego wielkiego noblisty, który pisał „Ku pokrzepieniu serc” zbolałych zaborami Polaków. Tak się stało trzy lata po jego śmierci, jak nadano nazwę tego wielkiego człowieka kieleckiej ulicy.
Ewa Michałowska-Walkiewicz
