Najbardziej później znanym oficerem sowieckiego wywiadu wojskowego GRU, mającym dostęp do tajnych materiałów o wymiarze strategicznym, był płk. Oleg Penkovskij (1919-63), współpracujący z brytyjskim wywiadem (MI6), zdemaskowany przez KGB, poddany śledztwu, torturom i stracony w tajemnicy, bez jawnego procesu, pogrzebu i rozgłosu.
Postać Penkovskiego znana jest z zachodniej literatury faktu, pojawiała się w telewizyjnych dokumentach a 35 lat temu powstał telewizyjny serial fabularny.
”Kurier” jest pierwszym kinowym filmem fabularnym rekonstruującym działalność szpiega, ale tytułowy bohater to dobrze zamaskowany wysłannik MI6, komiwojażer i biznesmen Greville Wynne, nie wzbudzający podejrzeń i w końcu unikający losu pisanego Penkovskiemu.
Film podwiązuje akcję szpiegowską do rozgrywanego równocześnie na najwyższym szczeblu kryzysu kubańskiego, ale zawarte w nim supozycje, że doniesienia szpiega miały decydujący wpływ na przebieg czy rozwiązanie kryzysu są mało przekonywujące.
Aleksander Kwiatkowski
